5.8. NADAJNIK DLA SZYBKOŚCI PRZYSZŁOŚCIOWYCH
Sygnał wyjściowy
modemu dla większych szybkości może bezpośrednio modulować (kluczować) częstotliwościowo
generator nadajnika b.w.cz. Jako nadajnika można użyć jednego z opisanych dalej nadajników
TV-FM po usunięciu układu preemfazy. Jednym z najprostszych układów nadajników dla pasm
10 GHz lub 24 GHz jest układ wykorzystujący diodę Gunna. Dioda umieszczona jest w odcinku
falowodu zwartego na jednym z końców i stanowiącego rezonator na pożądaną częstotliwość.
Na drugim (otwartym) końcu falowodu umieszczona jest antena rożkowa. Jej zysk wystarcza
zasadniczo do łączności na krótkie dystanse. Dla zwiększenia zysku antenowego, a co za
tym idzie i zasięgu stacji, można ją umieścić w ognisku reflektora parabolicznego o
średnicy od 30 cm do 60 cm. Może to być przykładowo reflektor anteny telewizji
satelitarnej. Dokładne dostrojenie rezonatora do częstotliwości pracy dokonywane
jest za pomocą śruby dostrojczej wkręcanej do wnętrza rezonatora. Sygnał z generatora
nadawczego może służyć także jako sygnał heterodyny odbiornika. W celu uzyskania układu
nadawczo-odbiorczego należy więc umieścić w rezonatorze diodę mieszającą. Na wyjście
mieszacza można dołączyć odbiornik FM lub FSK (w zależności od potrzeb). Częstotliwość
pośrednia (równa częstotliwości wejściowej odbiornika FM) może wynosić od kilkadziesięciu
do ponad 100 MHz. W początkowym etapie rozwoju amatorskiej techniki w paśmie 10 GHz jako
odbiorniki wykorzystywane były samochodowe odbiorniki UKF dostrojone do wolnej
częstotliwości w zakresie 105 - 108 MHz. Niestabilności generatora na diodzie Gunna
były mało krytyczne przy zastosowaniu szerokopasmowej modulacji FM. Modulacja
częstotliwości generatora uzyskiwana była za pomocą zmiany napięcia zasilającego
diodę. Radiostacja taka była radiostacją dupleksową o częstotliwościach nadawania
i odbioru odległych od siebie o częstotliwość pośrednią. W amatorskich łącznościach
fonicznych w pasmach mikrofalowych stosowana jest obecnie wąskopasmowa modulacja FM
lub modulacja SSB, co wymaga zastosowania bardziej skomplikowanych układów sterowanych
kwarcowo. Ze względu na prostotę konstrukcji generatory z diodą Gunna mogą być w
dalszym ciągu stosowane w systemach z modulacją szerokopasmową, a więc w układach
TV-FM i szybkiej transmisji danych. W układzie przedstawionym na rysunku 5.9
kluczowanie częstotliwości generatora dokonywane jest przez zmianę napięcia odniesienia
stabilizatora zasilającego diodę. W zależności od szybkości transmisji bramka sterująca
może być bramką TTL z otwartym kolektorem lub bramką ECL. Do suwaka potencjometru
regulacji dewiacji można także doprowadzić sygnał analogowy (np. sygnał fonii). Jako
odbiornika można użyć dowolnego odbiornika FM o dostatecznie szerokim paśmie przenoszenia
lub specjalnego odbiornika FSK (np. zawierającego scalony demodulator FSK).
Niektóre z czujników ruchu stosowanych w urządzeniach alarmowych
lub automatach otwierających drzwi pracują w zakresie ok. 10,5 GHz (nieco powyżej pasma
amatorskiego) i mogą być przestrojone na częstotliwości leżące w tym paśmie. Do zastosowań
amatorskich wymagają one tylko dołączenia anteny o większym zysku.
[rys. 5_09]
Ciekawe możliwoći w tej dziedzinie oferują także omówione dalej
techniki rozpraszania widma.