NIE TYLKO FONIA I CW
PRZEDMOWA DO WYDANIA 1

  W obecnym stanie techniki krótkofalarstwo nie ogranicza się jedynie do nawiązywania łączności fonicznych i telegraficznych. Coraz szerzej stosowane są i inne rodzaje emisji: emisje cyfrowe (dalekopisowe, pakiet radio, faksymile, SSTV) i transmisje telewizyjne. Niektóre z tych systemów są znane już od dłuższego czasu, jednak dopiero łatwa dostępność sprzętu komputerowego, przenośnych kamer i wideomagnetofonów umożliwiła szersze wykorzystanie tych systemów w praktyce amatorskiej.
    Wbrew licznym obawom wciągnięcie się w te nowe techniki nie jest wcale trudne. Przedstawiam tu stosunkowo najprostsze możliwości uruchomienia stacji amatorskich pracujących tymi ciekawymi rodzajami emisji. Dla ułatwienia zrozumienia tej problematyki przez jak najszersze rzesze amatorów i krótkofalowców zrezygnowałem z przedstawienia skomplikowanych podstaw teoretycznych i wyprowadzania wzorów, a liczbę podanych wzorów ograniczyłem do niezbędnego minimum. Spośród wielu schematów urządzeń wybrałem najprostsze i sprawdzone w praktyce, niektóre z nich sam wypróbowałem. Podobną zasadą kierowałem się wybierając przedstawione programy i gotowe urządzenia fabryczne. Zamiast pełnego przeglądu możliwości i sprzętu starałem się podać w każdym z rozdziałów proste przepisy pozwalające na szybkie osiągnięcie rezultatów i udowodnienie, że to wszystko nie jest aż takie straszne. Mam nadzieję, że po osiągnięciu tego pierwszego stopnia wtajemniczenia wielu czytelników zechce pogłębiać swoją wiedzę i sięgnie do dalszej literatury. Jednym z ważniejszych celów krótkofalarstwa jest przecież rozpowszechnianie wiedzy technicznej, przydatnej w końcu nie tylko w zakresie hobby, ale także w życiu zawodowym.
    Ze względu na częste zmiany w programach i pojawianie się nowych wersji w krótkich odstępach czasu zrezygnowałem z przytaczania pełnych list rozkazów i szczegółowych instrukcji obsługi. Ograniczyłem się jedynie do wymienienia najważniejszych z nich, występujących w większej liczbie programów i ich wersji. Zapoznanie się ze wszystkimi szczegółami wymaga więc przeczytania instrukcji. Gorąco zachęcam wszystkich do zapoznawania się z opisami posiadanych programów, ponieważ pozwoli to na uniknięcie wielu problemów, trudności i nieporozumień. Ze swojej strony postaram się w dalszym ciągu tłumaczyć opisy programów pochodzenia zagranicznego i rozpowszechniać je bezpośrednio w środowisku krótkofalarskim lub przez oddzielne publikacje.
    Kolegów krótkofalowców chciałbym zachęcić do wypróbowania choćby tylko jednego z przedstawionych rodzajów emisji. Nikt z nas, ze wględów czasowych, finansowych i innych nie może skorzystać z pełnej gamy możliwości oferowanych przez współczesne krótkofalarstwo, jednak już zajęcie się dwoma lub trzema dziedzinami może przyczynić się do znacznego rozszerzenia horyzontów technicznych i usunięcia uprzedzeń między poszczególnymi grupami zainteresowań.
    Praktyka zachodnia wykazała, że te nowe rodzaje emisji, a zwłaszcza w ostatnim czasie system pakiet radio, przyczyniły się do znacznego wzrostu aktywności, co jest także istotne ze względu na obronę naszych pasm przed apetytami innych służb. Systemy szerokopasmowe jak telewizja, a zwłaszcza telewizja FM, także nadają się świetnie do obrony pasm amatorskich.
    Ostatnie rozdziały przedstawiają przyszłościowe techniki, które dopiero za pewien czas wejdą szerzej w użycie w krótkofalarstwie. Jedną z takich technik jest cyfrowa obróbka sygnałów (COS), która stosowana jest już nie tylko w urządzeniach profesjonalnych, ale i w sprzęcie powszechnego użytku (niektórych urządzeniach akustycznych, telefonach komórkowych itp.). W urządzeniach krótkofalarskich coraz częściej stosowane są cyfrowe syntezery częstotliwości (DDS) oraz cyfrowe filtry, modemy i kontrolery TNC (np. DSP-1232). Koniecznością staje się więc przynajmniej zrozumienie podstaw cyfrowej obróbki sygnałów.
    Drugą bardzo ciekawą dziedziną są techniki rozpraszania widma. Do niedawna stosowane były one prawie wyłącznie w łącznościach wojskowych i kosmicznych, dlatego też mało jest informacji na ten temat, a jeszcze mniej przystępnej literatury. Mam nadzieję, że rozdział ten zainteresuje nie tylko krótkofalowców. W bardzo wielu wydawnictwach technika ta przedstawiana jest na połowie strony, a jedyną ilustracją jest schemat blokowy. Szczęśliwie krótkofalowcy amerykańscy uzyskali w latach osiemdziesiątych specjalne zezwolenia umożliwiające przeprowadzanie eksperymentów z rozpraszaniem widma. W wyniku tych eksperymentów zdobyli oni wiele doświadczeń i opracowali szereg schematów i urządzeń.
    Osiągnięte rezultaty przedstawione są w wydawnictwie ARRL pt. "Spread Spectrum Sourcebook" skąd wybrałem kilka przytoczonych tu schematów i opisów. Dziedzina ta stanowi bardzo interesujące pole dla pionierskiej działalności krótkofalowców w wielu krajach (przynajmniej jeśli chodzi o zastosowania cywilne). O ile się orientuję, w żadnym z krajów europejskich nie wydano dotąd zezwoleń na eksperymenty z techniką rozpraszania widma. Ponieważ jednak pierwsze próby można przeprowadzić sprzęgając nadajnik z odbiornikiem za pomocą kabla koncentrycznego lub stosując nadajniki tak małej mocy, aby ich zasięg nie przekraczał rozmiarów mieszkania, starania o licencje eksperymentalne mogą odbywać się równolegle.
    Rozdział poświęcony amatorskiej telewizji FM odbiega tematycznie od pozostałych, przedstawia bowiem technikę transmisji analogowej, a nie cyfrowej. Początkowo miała to być część więszego wydawnictwa poświęconego tematyce krótkofalarskiej, jak to jednak w życiu bywa, nie wszystko daje się zrealizować odrazu i w ten sposób powstał niniejsza książka. Nie chcę opóźniać ukazania się tego materiału i dlatego zdecydowałem się na jego umieszczenie już teraz. Ponieważ jednak myślą przewodnią tej publikacji jest przedstawienie nowoczesnych technik i rodzajów emisji nie widzę tu jakiejś nielogiczności. Podobnymi przesłankami kierowałem się poruszając problematykę radioastronomii.

    Książkę tą dedykuję mojej żonie, Maryli.

    Wiedeń, wrzesień 1993.